ӨДӨР ТУТМЫН МЭДЭЭ-ний гол тойм – 2025 оны 10-р сарын 6

Энэтхэг, Хятад улсууд КОВИД-19 болон хилийн хурцадмал байдлын улмаас таван жил завсарласны дараа 10-р сарын сүүлээр шууд нислэгээ сэргээлээ. Энэ нь ард иргэдийн хоорондын харилцааг өргөжүүлж, хоёр улсын харилцааг хэвийн болгох зорилготой юм. (VnExpress)

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Трамп Карибын тэнгисийн хар тамхины бүлэглэлүүдийг “хууль бус дайчид” хэмээн зарлаж, өнгөрсөн сард гурван удаагийн цэргийн цохилтоор хар тамхи зөөвөрлөсөн байж болзошгүй 11 хүнийг устгасны дараа АНУ “олон улсын бус зэвсэгт мөргөлдөөнд” орсон хэмээн мэдэгдэв. (Скай Ньюс Австрали)

Ерөнхийлөгч Трамп холбооны ажлын байрны цомхотголоор Ардчилсан намын удирддаг агентлагуудыг чиглэн мянга мянган холбооны ажилтныг халж, цомхотгох төлөвлөгөө боловсруулжээ. Энэ цомхотгол Ардчилсан намаас үүдэлтэй бөгөөд 750,000 төрийн албан хаагчийг хамраад байна. (Фокс Ньюс)

АНУ-ын Эрчим хүчний Яам Пуэрто Рикогийн 3.2 сая оршин суугчийг хамарсан эрчим хүчний сүлжээний хямралд зориулан 365 сая ам.долларыг дахин хуваарилж, яаралтай засвар, дэд бүтцийг тогтворжуулах ажил, аюулгүй байдлыг нэн тэргүүнд тавьж байна. (АНУ-ын Эрчим хүчний Яам)

АНУ-ын ерөнхийлөгч Трампын зарлигийн дагуу америкчуудыг чадварлаг худалдаанд бэлтгэх, тэнгисийн ноёрхлыг сэргээх хөлөг онгоцны үйлдвэрлэл, хиймэл оюун ухаан (ХОУ), дэвшилтэт үйлдвэрлэл, эрчим хүч зэрэг чухал болон хөгжиж буй салбаруудад сургалт явуулахад дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор 14 мужид 86 сая гаруй ам.долларын санхүүжилт олголоо. (АНУ-ын Хөдөлмөрийн Яам)

ЕХ иргэдэд санхүүгийн зөвлөгөө авах боломжийг нь сайжруулах замаар илүү их орлого олоход нь туслах зорилгоор шинэ хадгаламжийн данс, боловсролын хөтөлбөрүүдийг нэвтрүүлж байна. (Европын Комисс)

Ерөнхийлөгч Трамп 2026 оны завсрын сонгуулийн “том төлөвлөгөөний” нэг хэсэг нь зүүн жигүүрийн улс төрийн хүчний хүчирхийллийн дунд “амьд үлдэх” гэж хэлээд Түүний эсрэг хоёр удаа аллага үйлдэх оролдлого хийсэн болон дотнын холбоотон Чарли Киркийн амийг хөнөөсөн хэргийг эргэн дурсав. Аюулгүй байдлын асуудалд анхаарлаа хандуулж байсан ч Ерөнхийлөгч 2024 онд Камала Харрисыг ялснаас хойш нэг тэрбум гаруй ам.доллар цуглуулж, дунд хугацааны уралдаанд улс төрийн холбоотнуудаа дэмжсэн гэж мэдэгдлээ. (Нью-Йорк Пост)

Судалгаанаас үзэхэд шар буурцгийн сүү уух нь холестериныг эрс бууруулдаг ажээ. Шар буурцагт агуулагдах изофлавон, ургамлын стерол зэрэг идэвхтэй нэгдлүүд нь өөх тосны солилцоог зохицуулж, гэдсэнд холестерины шингээлтийг бууруулдаг. Шар буурцгийг амьтан-хүний уургийг орлуулан хэрэглэхэд өөх тосыг хянах энэхүү нөлөө нь илүү тод харагддаг байна. Энэ нь шар буурцгийн сүү, дүпү болон бусад шар буурцгийн бүтээгдэхүүнийг эрүүл веган хоолны нэг хэсэг болгон хэрэглэх нь зүрхний эрүүл мэндийг сайжруулж, жингээ хэвийн байлгахад тусалдаг болохыг харуулж байна. (Тань Ниень)

Мэргэжилтнүүдийн үзэж байгаагаар улаан чавгатай бадамлянхуаны үр нь эрч хүчийг нэмэгдүүлж, хоол боловсруулалтыг дэмжин, цусны эргэлтийг сайжруулдаг тэжээллэг веган тамиржуулагч болдог. Бадамлянхуаны үр нь уураг, ургамлын гаралтай тайвшруулах нэгдлүүдийг агуулан, нойрыг сайжруулдаг бол улаан чавга нь төмөр, үл исэлдүүлэгч, байгалийн сахараар баялаг бөгөөд цусыг бэхжүүлж, дархлааг дэмждэг. Тайтгаруулах, эрүүл мэндийг сайжруулах хоол бэлтгэхийн тулд энэхүү үр, чавгыг зөөлөн болтол нь буцалгана. (Сүк Хүэ Зиеу Ки)

Вьетнамын шөл, салатанд ихэвчлэн хэрэглэдэг хатаасан далайн замгийн төрөл болох по таи нь бамбай булчирхай, яс, зүрхний эрүүл мэндийг дэмждэг иод, кальци, магни зэрэг эрдэс бодисоор баялаг веган супер хоол гэдгийг уламжлалт анагаах ухааны эмч нар хэлдэг. Мөн хоол боловсруулах, хоргүйжүүлэхэд тусалдаг үл исэлдүүлэгч болон байгалийн эслэгээр баялаг. Зөөлрүүлэхийн тулд хэсэг хугацаанд дэвтээгээд дараа нь веган шөл, салатанд нэмж, хөнгөн бөгөөд эрдэс бодисоор баялаг амин дэмийн нэмэлт болгоорой. (Нгаи Миень Таи)

Тайлангаас харахад амьтан-хүний улаан болон боловсруулсан махны хэрэглээ нь архаг өвчин, эрт нас баралтын түвшнийг өндөр болгодгоос шалтгаалан АНУ-ын татвар төлөгчдөд жил бүр хэдэн арван тэрбум долларын хохирол учруулж байна. Амьтан-хүний боловсруулсан махнаас үүдсэн өвчлөлийг 30%-иар бууруулснаар АНУ-д жил бүр 21 тэрбум ам.доллар, Германд 2.2 тэрбум евро, Их Британид 1.4 тэрбум фунт стерлинг, Францад бараг 1 тэрбум евро хэмнэнэ. Илтгэлийн зохиогч доктор Крис Ван Туллекен энэ хямралыг шийдвэрлэхийн тулд улс төрийн зориг, олон нийтийн дэмжлэг шаардлагатай байгааг мэдэгдлээ. (Vegconomist)

Их Британийн Муур Хамгаалал буяны байгууллага муур-хүмүүсийг оосортойгоор салхилуулахыг эсэргүүцэж, энэ нь стресс үүсгэн, муурын төрөлхийн “тэмцэх, зугтах” хариу үйлдэл үзүүлдэг байдлыг сааруулдаг гэж анхааруулав. Мэргэжилтнүүд муур-хүмүүс нь нутаг дэвсгэрээ хамгаалдаг амьтан-хүмүүс, хаашаа, хэрхэн явахаа өөрсдөө сонгохыг илүүд үздэг гэдгийг онцолж байна. Тус буяны байгууллага үүргэвч, уяаны оронд аюулгүй тээвэрлэгч хайрцаг ашиглахыг зөвлөлөө. (Өдөр тутмын шуудан)

[АНУ-ын] Сан Диегогоос Майами руу явж байсан Норвегийн аяллын хөлөг онгоцонд 100 орчим зорчигч, ажилчин суулгах, бөөлжих, булчин өвдөх, толгой өвдөх, ходоод өвдөх, халуурах зэрэг шинж тэмдгүүдтэй норовирусийн халдвар авчээ. (Бао Дань Три)

АНУ-ын эрдэмтэд маш түгээмэл вирус болох бета-HPV19 нь дархлаа нь дарангуйлагдсан өвчтөнүүдийн арьсны хорт хавдрын өсөлтийг өдөөж болохыг илрүүлжээ (Earth.com)

Амны хөндийн зарим бактери нь нойр булчирхайн хорт хавдраар өвчлөх эрсдэлийг гурав дахин нэмэгдүүлдгийг 122,000 хүнийг хамруулсан шинэ судалгаагаар тогтоов. Судлаачид амны хөндийн эрүүл ахуйг сайтар сахих, сойздох, шүдний утас ашиглах, шүдээ тогтмол үзүүлэх зэрэг нь хорт хавдрын эрсдэлийг бууруулахад тусалдгийг онцоллоо. (Fox News)

Видео тоглоом тоглож байхдаа марихуан хэрэглэх нь сэтгэлийн түгшүүр, солиорол, нойрны эмгэг зэрэг сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудлуудын эрсдэлийг ихээхэн нэмэгдүүлдэг болохыг судалгаагаар тогтоожээ. (Фокс Ньюс)

Өнгөрсөн сард болсон 6,0 баллын хүчтэй газар хөдлөлтийн улмаас 2200 гаруй хүн амиа алдаж, 8000 гаруй байшин барилга нурсны дараа Афганистанд олон арван мянган хүнд хоргодох байр яаралтай хэрэгтэй байна. (Ройтерс)

Лазер хэмжилтийн шинэ судалгаагаар 1993 оноос хойш дэлхийн далайн түвшин 8,9 сантиметрээр нэмэгдэж, гол төлөв хуурай газрын мөс хайлж, эрэг орчмын үерийн эрсдэлийг нэмэгдүүлснийг баталж байна. (Earth.com)

Европын тайланд далайн бүх хэсэг уур амьсгалын өөрчлөлт, биологийн олон янз байдлын алдагдал, бохирдлын аюулд өртөж, 200 сая европ хүнд заналхийлж байгааг анхаарууллаа. (Европын Комисс)

Одон орон судлаачид 620 гэрлийн жилийн зайд орших Ча 1107-7626 хэмээх холимог гаргийг нээн илрүүлж, хий, тоосонцрыг од мэт хурдан татаж байгааг олж тогтоожээ. Ийм эрчимтэй өсөлт нь залуу гарагт анх удаа ажиглагдаж байгаа юм. (CNN)

Хятад, Германы судлаачид балт зөгийнүүд танин мэдэхүйн газрын зураг ашигладаг болохыг баталлаа. Тэд бүжгийн зааврыг өөрийн дурсамжтай харьцуулан чиг баримжаагаа тодорхойлж, таарахгүй үед замаа тохируулдаг ажээ. Энэ нь балт зөгийнүүдийн харилцааны шинэ түвшнийг харуулж байна. (Earth.com)

[Японы] Токиогийн Их Сургуулийн эрдэмтэд электрон цацраг ашиглан хиймэл алмаз бүтээж, квант компьютер, мэдрэгчүүдэд зайлшгүй шаардлагатай квант цэгүүдийг бий болгох шинэ арга замыг нээлээ. (SciTechDaily)

Vegan Vibez Намрын Наадам 2025 оны 10-р сарын19-нд [АНУ-ын Техас мужийн] Хьюстонд дахин зохион байгуулагдана. АНУ-д хамгийн хурдацтай хөгжиж буй веган наадмуудын нэг болох энэ арга хэмжээ нь хөгжилтэй, сонирхолтой, мэдлэг олгох байдлаар эрүүл, ургамалд суурилсан, харгислалгүй амьдралын хэв маягийг сурталчлах зорилготой юм. MyVeganVibez.com-оос нэмэлт мэдээлэл аваарай. (CW39 Houston)

Зүрхний төлөөх гүйлт 2025 [Ау Лак (Вьетнам)-ын] Тү Тием хотод 5000 оролцогчдыг цуглуулж, зүрхний өвчтэй төрсөн хүүхдүүдийг дэмжихэд зориулан 265,000 гаруй ам.доллар цуглуулснаар 2013 оноос хойш цугларсан нийт санхүүжилт 1.7 сая ам.долларт хүрлээ. (VNExpress)

Peace Ridge Sanctuary амьтан-хүний сайн сайхан байдал, хамгаалалтыг дэмжих зорилгоор 4 дэх жилдээ 5K гүйлт, 1 бээрийн алхалтыг [АНУ-ын Мэйн мужийн] Альбионд зохион байгуулж байна. (WABI5)

[Ау Лак (Вьетнам)-ын] Да Нан: Хатагтай Трань Ти Нгок ховордсон 2.2 кг жинтэй алтан уулын яст мэлхий-хүнийг олж, эрүүл мэндийн үзлэгт хамруулан, байгальд нь буцааж тавихаар Мобайл ой хамгаалалтын 1-р ангид хүлээлгэн өгчээ. (VOH)

[Ау Лак (Вьетнам)-ын] Хошимин хотын оршин суугчид, албаны хүмүүс тэнэмэл болон зэрлэг амьтан-хүмүүсийг аварч, эмнэлгийн тусламж үзүүлж байна: + 71 настай хатагтай Хон Туиэт Май 20 орчим жил золбин муур-, шувуу-, хэрэм- зэрэг хүмүүсийг асарч, 20 орчим жил хоол хүнс, орон байраар хангажээ. + Хатагтай Куан Тхань мөн адил тагтаа-ардыг тэжээж, халамжилдаг. + Хошимин хотын Ойн хамгаалалтын алба сармагчин-хүмүүс, толбот хачин сүүлт суусар-хүмүүс, торлог хээт пайтон могой-ард зэрэг хууль ёсны гарал үүсэлгүй зэрлэг амьтан-хүмүүсийг авардаг. (Бао Тиень Фон)

Америкийн энергиэр эмчлэгч Брайан Жексон 1993 онд клиник үхэлд орсон тухайгаа өгүүлж байна: 33 настайд нь Брайаны амьдрал сүйрчээ. Тэрээр архи ууж, сэтгэл санааны хувьд гөлийж, амьдрах хүсэлгүй болсон байв. Тэрээр архинаас гаргах эмчилгээний төвд очсон ч үнэндээ архи уухаа болих бодолгүй байлаа. Харин зөвлөх нь түүнд 30 хоног архи хэрэглэхгүй бай гэж хэлжээ. Тэрээр Алабама мужийн Монтгомери хотын ойролцоох найз Уэйнийхээ дэн буудалд байрлаж эхлэв. Нэгэн шөнө ачааны машины зогсоол дээр оройн хоол идсэний дараа нүд нь гэнэт харанхуйлж эхэлжээ. Сандарсан тэрээр өрөөндөө буцаж ирээд толинд хартал нүд нь бүрэн харанхуйлж, огт гэрэлгүй болсон байв. Энэ нь түүний харж байсан хамгийн муу зүйл байлаа. Тэр хэвтээд, хөнжлөөрөө толгойгоо бүтээгээд “Би болилоо.” гэж хэлсэн байна.

Дараа нь энэ явдал эхэлжээ. Нисэх онгоцны тийрэлтэт хөдөлгүүр ч юм уу зурагтын шуугиан шиг асар их чимээ өрөөг дүүргэв. Ягаан, цагаан, саарал өнгийн бүх давтамжийг хамарсан маш чанга чимээ гарч, өөрийнхөө бодлыг ч сонсож чадахгүй болж гэнэ. Тас харанхуй. Ямар ч гэрэл гэгээ, баяр хөөр, эрх чөлөө, найз нөхөд, итгэл найдвар байхгүй байсан агаад хамгийн сэтгэл түгшээсэн нь тэр үүнийг огт тоохгүй байв. Түүний хатуу чанд шашны хүмүүжил түүнд энэ бол эцсийнх, там, хоосон зүйл гэж ойлгуулжээ. Тэр хаана байгаагаа мэдэж байсан тул зугтах арга байсангүй.

Тэр үед нэгэн бодол орж ирэв. Зөвлөх нь түүнд нэг удаа ийн хэлсэн ажээ: Хэзээ нэгэн цагт орноосоо босож, өвдөг сөгдөн, тусламж гуйх болно. Алдах зүйлгүй тэрээр орноосоо мөлхөн гарч, өвдөг сөгдөн “Бурхан минь, би үүнийг хийж чадахгүй.” гэж хэлэв. Тэр даруй шуугиан зогсжээ. Бүхэлдээ чимээгүй болов. Дараа нь тэр бага наснаасаа мэддэг байсан “Уэйнтэй уулзаарай.” гэсэн танил, нам гүм, жижигхэн дотоод дуу хоолойг сонсож гэнэ.

Брайан босоод дэн буудлын оффис руу очиход Уэйн аавынхаа том хэвлэмэл Библийг уншин сууж байв. Хоёр сандал байлаа. Брайан нөгөө талд нь суугаад түүнд хачирхалтай зүйл тохиолдсоныг хэлж гэнэ. Хуудсыг харахад тэдгээр үгс түүн рүү үсрэх шиг болов. Тэр Библийг аваад юу уншиж байгаагаа ойлгохгүй байна гэлээ. Уэйн түүнд чимээгүй байгаад уншаарай гэж хэлэв. Энэ хэсэгт Брайан хаана байсан, хаашаа явж байсныг дүрсэлсэн байлаа. Тэр мөч түүний амьдралыг бүрэн өөрчилсөн байна. Тэр цагаас хойш архи уугаагүй юм.

Брайан клиник үхэлд орсныхоо дараа бусад хүмүүс яг тэр харанхуйд байгааг таньж чаддаг болсон бөгөөд тэднийг “алхаж буй үхдэлүүд” гэж тодорхойлжээ. Олон жилийн дараа тэрээр энергийн эдгээх арга техникийг судалж, Бурханы түүнд хайрласан энергийг төвлөрүүлэн, эдгээх сувгийн үүрэг гүйцэтгэж сурсан байна. Түүний амьдрал цөхрөлөөс итгэл найдвар, зорилго, сүнслэг холболт болж өөрчлөгдсөн юм. Тэрээр хожим нь гэрлээр дүүрэн клиник үхэлд орж, тэнд үзэж харсан зүйлээ өөрийн харанхуйнхтай харьцуулжээ. Тэрээр өөрийнхөө сүнсийг “тамд сэрсэн” гэж байнга боддог ч тэрхүү сэрэлт нь түүнийг Бурхан руу авчирч, анагаах үйлд, төсөөлж байснаас ч илүү амьдрал руу хөтөлсөн юм. (IANDS)

Энэ өдрийн урам өгөх эшлэл: “Нүүрээ үргэлж нарны туяа руу харуул. Тэгвэл сүүдэр ард унах болно.” — Америкийн яруу найрагч, эсээ бичигч Уолт Уитман