Excerpt from “THE MARTYRDOM OF SIKH GURUS” at WeSikhs.com: Сикхийн тав дахь Гүрү Аржан Дэв Жи (цагаан хоолтон)-ийн түүх бол төсөөлшгүй өвдөлттэй нүүр тулсан гайхалтай хүч чадлыг харуулдаг. Тэрээр уяхан сэтгэл, эв найртай нийгмийг цогцлоох зорилготой, энх тайвны төлөө Нэгэн байв […] Гэтэл Түүний эргэн тойрны ертөнц дайсагнал, хүлцэл тэвчээргүй байдлаар дүүрэн байлаа. Сикхизмийн нөлөө улам нэмэгдсээр буйд Могол Эзэн Хаан Жахангирийн сэтгэл түгшиж, ард олон нэгдмэл байх нь түүний хаан ширээнд заналхийлж буйгаар ойлгожээ. Үнэнд Өөрийгөө гуйвшгүй зориулсан Гүрү Аржан Дэв Жи Жахангирийн шаардлагад бөхөлзөхөөс татгалздаг. Итгэл үнэмшлийнхээ талд зогсох Түүний эр зориг тэсвэрлэшгүй үр дагавар авчирсан юм. Гүрү Аржан Дэв Жи баривчлагдан Лахорд очихдоо олон өдрийн турш аймшигтай тамлуулсан байдаг. Баривчилсан хүмүүс нь Түүнийг улайссан халуун төмөр дээр суулган, бие дээр нь шатам халуун элс асгаж байв. Аймшигтай өвдөлт төсөөлөхийн аргагүй байлаа. Гэтэл тэгж зовж байсан ч Гүрү Аржан Дэв Жи бясалган сууж, “Tera bhana meetha lage” буюу “Таны таалал надад таатай байна, Эзэн минь.” хэмээн уншиж байжээ. Бие нь шатаж байсан ч Түүний сүнс үзэн ядалт, өшөө хорслоос бүрэн ангид байлаа. […]Эзэн Хаан Аурангзебийн үед […] Дарангуйллын эсрэг зогссоныхоо төлөө Гүрү Тэг Бахадур Жи (цагаан хоолтон) баривчлагдан, Делид хүргэгджээ. Түүний үнэнч дагагч нар нүднийх нь өмнө тамлуулан алуулж байв. Бхай Мати Дас (цагаан хоолтон)-ыг хөрөөдөн хувааж, Бхай Сати Дас (цагаан хоолтон)-ыг хөвөнд ороогоод шатааж, мөн Бхай Даяала Жи (цагаан хоолтон)-г амьдаар нь шатаажээ. Гэтэл Гүрү Тэг Бахадур Жи гуйвшгүй хэвээр байж, зүрх сэтгэл нь хүн төрөлхтнийг гэх хайраар дүүрэн байв. 1675 оны 11 сарын 24-нд Чандни Чоук хэмээх хөл хөдөлгөөнтэй худалдааны газар Гүрү Тэг Бахадур Жин толгойг цавчсан юм. […] Гэх мэт...
Яг л орчин үед Христийн шашинтнууд өөр өөр улс оронд мөрдүүлж мөшгүүлж, бүр үхэлд хүрч байгаатай адил. Итгэмээргүй. Бид XXI зуунд амьдарч байна. Зарим сүсэгтнүүдэд маш харгис ханддаг хэвээр. Зүгээр л тайван орхи л доо. Тэд өөрийн тань хүссэнээс өөрөөр номлолоо гээд номлодог зүйлс нь худлаа гэсэн үг биш. Гэвч дандаа л ямар нэг юм болно. Хүмүүс дандаа асуудал үүсгэнэ. Орчин үед олон Христийн шашинтныг шашнаас нь болж мөрдөн мөшгөж, бүр үхэлд хүргэж буйг сонсох үнэхээр харамсалтай.Дээрээс нь зарим Лалын шашинтнуудыг бас шашнаас нь болж мөшгөсөөр. Терроризм гэх мэт муу юм хийсэн зарим нэг лалын шашинтан бий л дээ. Энэ нь Лалын шашны нэр төрийг бүхэлд нь харлуулдаг. Мөн Христийн шашны олон номлогч сүсэгтэн олноо хүчирхийлдэг, үүнд нь хүүхэд нялхас ч багтана. Энэ нь хүмүүсийг тэдний эсрэг, бүхэл Христийн шашны эсрэг босоход хүргэдэг.Эдгээр нь үнэхээр харамсалтай зүйл. Харанхуй мунхгаас болоод энэ бүхэн харгис хэрцгий, аймшигтай болсон. Яг л Тик Нят Тү гэгч ламтай адил. Христийн шашны талаар тэр Бурхан байдаггүй гэх мэт зүйл ярьсан. Энэ нь жижиг зүйл ч үргэлжилбэл, хэрэв олон хүн түүнд итгэж, Христийн шашны хүмүүсийг дарлавал томоохон хэмжээний, илүү том сөргөлдөөн болон тэсэрч, улмаар Христийн болон Буддын шашинтнуудын хооронд дайн ч дэгдэж мэднэ. Тийм байдаг. Дандаа л ингэж эхэлдэг. Христийн шашинтнууд хоорондоо хүртэл дайтдаг. Өөр өөр шашны хооронд дайтах тухай ярилтгүй. Жишээ нь Ирландад олон жилийн өмнө тийм дайн гарч байсан.Excerpt from “Protestants vs Catholics In Northern Ireland: The 100 Year War” IRA Terrorism Documentary by Witness - May 17, 2024: 1968-1998 оны хооронд ах дүүсийн мөргөлдөөний улмаас 3500 гаруй хүн амь үрэгджээ. Белфаст дахь Ормогийн замд арми протестант болон католик шашинтныг тусгаарлаж чадахгүй байв. Хагас цэрэгжсэн бүлэглэлүүд халдлага, аллага үйлдсэн байна. 1998 онд Сайн баасан гарагийн гэрээгээр энэ иргэний дайныг зогсоосон тохиролцоонд хүрч, эцэст нь гал зогсоох гэрээ байгуулсан юм.
Тэгэхээр бид яах вэ? Та нар юунд ч итгэдэг бай, өөрийнхөө гэж, сайн гэж бодож байвал үүндээ итгэж, хамаг л зүрх сэтгэл, оюун ухаандаа үүнийгээ тээж яв. Гэвч бусад шашны хэрэгт оролцож, итгэл үнэмшлийг нь шүүмжлэх хэрэггүй. Хүүхэд хүчирхийлэх гэх мэт муу зүйл хийгээгүй л бол бүү шүүмжил. Гэвч гайхалтай нь ийм аймшигт нүгэл үйлдэгч, хууль зөрчигч, хүүхэд хүчирхийлэгч нар бараг л шийтгэлээ амсдаггүй. Одоо ч амсдаггүй хэвээр.Шашнууд асуудал үүсгээд байдаг ч юм биш л дээ. Тухайн шашиндаа өндөр байр суурь эзэлсэн зарим мунхаг хүмүүс өөрсдийн түрэмгий авир, буруу муу үйлдэл, таарамжгүй харьцаа, бүдүүлэг зан, тэнэглэлээсээ болж, мөн өөрсдийнхөө шашны итгэл үнэмшлийн талаар боловсрол асар дутмагаасаа болж, эсвэл хамгийн муу тохиолдолд чөтгөрт эзлэгдсэнээсээ болж шашин хооронд, эсвэл бүр өөрсдийнхөө шашин дотор ч асуудал үүсгэж байдаг юм. Энэ л асуудал юм. Тиймээс уучилж, бас мартдаг байгаарай. Эсвэл тэр том асуудал үүсгэвэл та нар хуулийн дагуу ямар нэг зүйл хийх хэрэгтэй. Бусдаар бол танай ард түмэн, итгэл үнэмшлийг доромжилсон зүйл хэлдэг энэ чөтгөрт эзлэгдсэн ламаас болж Буддын шашныг бүү буруутга, Буддын сүсэгтэн олныг бүү үзэн яд.Та нарт мэдээж дургүйлхэх эрх нь бий ч шашныг бүү буруутга. Учир нь Буддын шашин үргэлж, ихэвчлэн тун амар амгалан байсаар ирсэн. Буддынх шиг ийм агуу шашныг харлуулах муу зүйлс хийдэг лам, гэлэнмаа нарыг эс тооцвол шүү дээ. Сүсэгтэн олны зүгээс шашнуудын ялгааг ойлгох нь шашин мөхөх сэхэх, дэвших уруудахад томоохон нөлөө үзүүлдэг.Орчин үед хүртэл нэгэн том кино найруулагч байсан. Нэрийг нь мартчихаж. Уг нь мэдэх ч, сая гэнэт мартчихлаа. “Мал аж ахуйн цаад хуйвалдаан” киног тэр хийсэн. Саяхан бид бас түүний хамгийн сүүлд гаргасан “Христийн шашны цаад хуйвалдаан” баримтат киног танилцуулсан. Тэр надаас нэг удаа сурвалжилга авсан. Би Тайвань (Формоса)-д байсан юм. Дашрамд хэлэхэд Тайвань (Формоса) бол үзэсгэлэнтэй орон. Тэд өндөр уулс, нам доор хээр талтай. Өндөр уулст нь амьдарвал Алишанд уулыг бүхэлд нь цас бүрхсэн байхыг ч харах болно. Үзэсгэлэнтэй, хаа сайгүй үзэсгэлэнтэй. Хэдий жижиг улс ч гэлээ хойд зүг нь урд зүгээсээ цаг агаар нь өөр, үнэхээр сэтгэл татам. Энэ баримтат киноны найруулагч хамтран кино найруулагч. Нөгөө нь ноён Кун. Кийгэн Күн гэдэг байх аа. Тэр хоёрт хоёуланд нь би олон хүнд нөлөөлсөн сайн кино хийснийх нь төлөө, цуст, амьтан-хүмүүсийн махыг амандаа ахин хийхээсээ өмнө дахин бодоход хүргэдэг кино хийсэн гэж Гэрэлт Дэлхийн Шагнал гардуулсан. Тэдэнд би үнэхээр их талархдаг.Ноён Кун биш, нөгөө хамтран найруулагч нь миний ямар шашинд харьяалагддагийг асуусан. Би үнэхээр их гайхсан шүү. Учир нь түүнийг бясалгал хийдэг, тэгээд шашны талаар их зүйл мэддэг гэж бодсон. Хүмүүс тэгж ярьдаг. Түүнийг би үүнээс хавьгүй илүүг мэддэг байх гэж бодсон. Тэр надаас “Та ямар шашинд харьяалагддаг вэ?” гэж асуусан. Түүнд юу гэж хэлэхээ мэдээгүй тул би хариулаагүй. Гэвч намайг бүх сайн шашнуудын төлөө гэдгийг тэр өдийд мэддэг байх ёстой, нэрээс нь болж бус, харин тухайн шашны сүсэгтэн олноос болж юм. Зөвхөн нэг сонголт, магадгүй тэр өөрийн сонголтын төлөө, өөрийн үзэл бодлыг алдаршуулахын тулд бусад бүх шашныг хаях ёстой юу?Excerpt from an Interview with Supreme Master Ching Hai (vegan) by Kip Andersen (vegan) - March 29, 2018, Kip Andersen: Энэ бол үнэхээр нэр төрийн хэрэг. Би 10 жилийн турш веган байгаа. “Мал аж ахуйн цаад хуйвалдаан” киног хийхээс 6 жилийн өмнө веган болсон. “Мал аж ахуйн цаад хуйвалдаан” киноны ихэнх хэсгийг би Таны номоос санаа авсан юм. “Мал аж ахуйн цаад хуйвалдаан” кинонд Та ихээхэн үүрэг гүйцэтгэсэн тул Танд маш их баярлалаа.Supreme Master Ching Hai: Нэр төрийн хэрэг байна.Kip Andersen: Бид хэдэн асуултаар эхэлье. […] Та Өөрийгөө ямар шашинтай гэж хэлэх вэ? […]Supreme Master Ching Hai: Юу л даа, үнэндээ бүх шашин адил төстэй зүйл заадаг байсан. Библид хүртэл “Та нар мах идэж, дарс уудаг хүмүүстэй бүү хамт бай.” гэж хэлсэн байдаг. Гэтэл бид үүнийг хэрэгжүүлдэг үү? Мөн Буддын шашинд бас үүнтэй адил хэлсэн байдаг. Буддын шашинд “Мах бүү ид.” гэх мэт Таван Сахил бий. Будда ‘Хэрэв та нар мах идвэл миний шавь биш.” гэж хэлсэн. Библид мөн адил “Мах идэж, дарс уудаг хүмүүстэй хамт бүү бай.” гэсэн байдаг. Тэгэхээр хүмүүс яагаад үүнийг уншдаггүйг мэдэхгүй юм.Kip Andersen: Та ямар шашныг дагадаг вэ?Supreme Master Ching Hai: Анх бол би аав ээжийгээ дагаад Католик, Буддын шашныг дагадаг байсан. Гэхдээ би өөрийгөө зөвхөн Буддын ч юм уу Католик шашинтай гэхгүй. Учир нь өсөж том болоод би өөр өөр шашны сургаалыг харьцуулан судалж, Их Багш нар нь яг л адилхан зүйл заадаг байсныг олж мэдсэн юм. Тэд нэг л хэлээр ярьж байсан. Харин бид ихээхэн зүйлийг буруугаар ойлгож, их зүйлийг ойлгохыг хүсдэггүй. Тэгэхээр би Буддын шашинтай биш, Католик ч биш, Лалын шашинтай ч биш, Жэйн ч биш. Энэ бүх шашныг би хүндэлж, бүгдийг нь ойлгодог бөгөөд үнэндээ дэлхийн бүхий л шашны, нигүүлсэнгүй бүх шашны дагагч юм. […]
Хэрэв та нар сайныг хийж, амар амгалан байж, бусдад тусалж, бас өөрийн шашинд, Гэгээнтнүүддээ ч юм уу Бурхандаа итгэж байвал би тэр шашны харьяат. Ямар нэртэй нь хамаагүй. Тэгэхээр миний хувьд түүнд хариулах үнэхээр хэцүү байсан.Орчин үед өөр өөр шашны талаар үнэхээр их мэдээлэл байгааг хэлэх гэсэн юм. Хүмүүс агуу шашнуудын хооронд зааг хязгаар тогтоосоор, мөн өөр өөр улс оронд сүсэгтэн олноо, янз бүрээр мөрдөж мөшгөсөөр байна. Үнэхээр сэтгэл шимширмээр! Хэрэв та Христийн шашинтай бол томоохон асуудалд орж, амь өрссөн аюулд өртөж мэднэ. Хэрэв Буддын шашинтай бол бас адилхан асуудал гарна. Лалын шашинтай бол мөн ижил асуудалтай.Media Report from Firstpost - June 28, 2023: Энэтхэг улс Пакистаны томоохон дипломатчийг дуудсан байна. Асуудал нь Сикхчүүдийн аюулгүй байдал юм. Тэдэнд халдсан хэргийг мөрдөн шалгахыг шаарджээ. Энэтхэг улс мөрдөн байцаалт явуулахыг шаардлаа. Мөн Пакистанаас мөрдөн байцаалтын тайланг хүссэн байна. Учир нь Пакистан дахь хандлага түгшүүр төрүүлж байна. Сүүлийн гурван сарын хугацаанд таван сикх алагджээ.Media Report from South China Morning Post – Jan. 17 , 2019: Азид гурван Христийн шашинтан тутмын нэг нь “өндөр түвшний” хавчлагад өртөж байна. Их Британид төвтэй Христийн шашныг сурталчлах “Нээлттэй хаалга” байгууллагын шинэ тайланд ингэж бичжээ.Media Report from CBN News – Jan. 21 , 2024 АНУ-ын Нээлттэй хаалга жил бүр гаргадаг Дэлхийн ажиглалтын жагсаалтаа саяхан гаргасан бөгөөд дэлхий даяарх хавчлагын хандлага түгшүүр төрүүлж байна. Христэд итгэгчид болон тэдний сүм хийдийн эсрэг хүчирхийллийн халдлага ялангуяа Сахарын цөлөөс өмнөх Африкт эрс нэмэгдэж байна.Media Report from Vox – Sept. 25 , 2017: Мьянмарыг сурах бичигт жишээ болгож буй зүйл бол [үндэстний цэвэрлэгээний хувьд] цэргийнхэн Буддын шашинтай орны муслим цөөнх болох рохинжа үндэстний эсрэг дайралт хийж байгаа явдал юм. Хүчирхийллийн тактикууд олон арван мянган рохинжа үндэстнийг гэр орноо орхин дүрвэхэд хүргэжээ. Олон нь Малайз, Тайланд руу дүрвэж, ихэнх нь Бангладешид үлдсэн байна. Сүүлийн үеийн хүчирхийллийн давлагаа бол 50 гаруй жилийн өмнөөс эхэлсэн ялгаварлан гадуурхалтын хамгийн сүүлийн үеийн давлагаа юм.Media Report from Al Jazeera – Oct. 2 , 2012: 250 жилийн настай Буддын сүм хэдхэн минутын дотор шатжээ. Соготон Баруа олон тооны муслим шашинтнуудыг зогсоохын тулд юу ч хийж чадаагүй гэж хэлэв.Гэх мэт…
Орчин үед маш их мэдээлэл байдаг болсон. Гэсэн ч хүмүүс бүх шашны гол санааг ойлгодоггүй хэвээр. Ямар зорилготойг нь, бүх шашин юунд чиглүүлж буйг ойлгодоггүй. Заримдаа энэ нь миний хувьд үнэхээр бухимдмаар байх юм.Photo Caption: Үзэсгэлэнтэй Төдийгүй Бусдад Тустай